‘Een wegkapitein slaapt nooit’ kon een spreekwoord zijn. Altijd alert en speurend naar potentieel gevaarlijke situaties. En dan ook nog met ogen in je achterhoofd om het peloton te bewaken. Als wegkapitein fiets je toch anders. Binnen onze club hebben we gelukkig redelijk veel wegkapiteins en streven we ernaar om bij elke clubrit in elke snelheidsgroep een wegkapitein van dienst te hebben. In Cyql staat duidelijk aangegeven of er een wegkapitein is en ook wie dat is. We blijven bij iedere gelegenheid die er is de opleiding tot wegkapitein promoten. Maar wat doet een wegkapitein nou eigenlijk?
De rol van een wegkapitein varieert met de samenstelling van het peloton. Ervaren fietsers hebben minder sturing en begeleiding nodig dan nieuwkomers. Een belangrijke rol voor een wegkapitein is de adviserende functie en het inschatten van gevaarlijke situaties onderweg. En uiteraard daarop handelen. Alles draait om communicatie en leiderschap.
Afhankelijk van de groep kan de briefing van de wegkapitein voor de rit kort of wat langer zijn. Bij nieuwkomers moeten de veiligheidsregels, -gebaren en -signalen worden uitgelegd. Ook worden nieuwkomers tijdens de eerste rit aan een oude rot gekoppeld om zoveel mogelijk kennis en ervaring over te dragen. De briefing bestaat uit een korte beschrijving van de route en de mogelijk gevaarlijke situaties die zich onderweg kunnen voordoen, bijvoorbeeld ‘na 25 km is er een gevaarlijk kruispunt’. Ook afspraken over de eventuele koffiestop worden hier gemaakt.
De wegkapitein beslist in alle gevallen waar zich onvoorziene situaties voordoen. Hij/zij heeft kennis van de route en de afstanden en beslist welke route wordt genomen als de oorspronkelijke route ontoegankelijk is. De wegkapitein spreekt mensen aan op fouten en materiaal (slechte banden, achterstallig onderhoud, slecht passende helm, etc.). Bij pauze of pech onderweg zorgt de wegkapitein dat iedereen veilig aan de kant komt. Het gebruiken van de juiste veiligheidsgebaren en -signalen en ervoor zorgen dat het voor iedereen leuk en gezellig blijft, behoren tot de verantwoordelijkheden van de wegkapitein. Hij/zij is herkenbaar aan de gele armband.
Een veelomvattend takenpakket dat de wegkapitein moet uitvoeren tijdens een clubrit of toertocht. Ga er maar aanstaan: een groep van maximaal veertien fietsers, gezamenlijk op één snelheid veilig een ritje laten rijden. Dat lukt je niet als je alleen op kop rijdt, je ziet wegkapiteins dan ook vaak rondzwerven langs het peloton om te zien of alles nog goed gaat. Vaak benoemen ze ook een secondant om als tweede wegkapitein te fungeren. Dat is een ideale situatie: iemand als voorrijder die de route en het tempo bewaakt en iemand als achterrijder die het peloton overziet en zo het noodzakelijke tweede paar ogen vormt.
Dat de theoretische training in de praktijk door blijft gaan, ondervonden onze drie nieuwste wegkapiteins tijdens hun vuurdoop.
Jelle moest onder barre weersomstandigheden de moed erin houden en het peloton intact. David moest in de Limburgse heuvels lekke banden en snelheidsverschillen overwinnen. Peter-Jan die al maanden onofficieel ‘wegkapiteinde’ legde al meerdere proeven van bekwaamheid af. Alle drie zijn ze begonnen met het voortdurend opdoen van nieuwe ervaringen en datzelfde geldt voor onze meer ervaren wegkapiteins. Je blijft leren en je blijft je soms ook verbazen. Maar het is leuk en waardevol werk dat voldoening geeft.
(Foto’s van Tonnie Brandt en Paula List-Talman